Misschien heb je er al wel eens over gehoord: ouderschapsverlof! Sinds augustus 2022 hebben werknemers in loondienst recht op 9 weken betaald verlof om te wennen aan de nieuwe gezinssituatie. Daarnaast heb je als ouder ook recht op 17 weken onbetaald verlof. Soms is dit nog niet zo duidelijk voor aanstaande ouders en daarom zetten wij graag alles voor jullie op een rij.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is wat anders dan bevallingsverlof of geboorteverlof. In totaal heb je recht op maximaal 26 weken ouderschapsverlof. Hiervan zijn 9 weken (deels) betaald die je in het eerste levensjaar van jouw kind kan inzetten. En daarnaast heb je nog 17 weken onbetaald verlof. Deze kan je opnemen tot je kind 8 jaar oud is.
Ouderschapsverlof vervangt niet je geboorte/bevalverlof maar verlengt deze als het ware. De invulling van het ouderschapsverlof is erg flexibel en kan uitgespreid worden over een langere tijd. Jij mag zelf weten hoe je dit wil indelen.
Betaald verlof
Je hebt recht op 9 weken verlof waarbij je 70% van je dagloon krijgt uitbetaald (let op, in sommige CAO’s is dit zelfs 100%). Voor dit verlof zijn er wat dingen waar je rekening mee moet houden.
Voor het verlof gelden de volgende voorwaarden:
- Je bent werknemer in loondienst. Geldt dit voor zowel jouzelf als je partner, dan hebben jullie allebei recht op ouderschapsverlof.
- Om aanspraak te maken op de 9 ‘betaalde’ weken ouderschapsverlof, moet je deze in het eerste levensjaar van je kind opnemen. Doe je dit niet? Dan kun je die weken daarna gewoon nog inzetten, maar dan zijn ze onbetaald.
- Je krijgt een uitkering van 70% van jouw dagloon, tot 70% van het maximum dagloon. Jouw werkgever vraagt dit voor je aan bij UWV. Dit kan pas nadat je met verlof bent. Jouw werkgever kan ervoor kiezen om jouw loon tijdens het verlof door te betalen. Of te wachten tot UWV de uitkering aan jouw werkgever heeft uitbetaald. Dit duurt ongeveer 4 weken vanaf het moment dat de werkgever de uitkering voor je heeft aangevraagd.
- Je kan het verlof in 1 keer achter elkaar opnemen of flexibel. Bijvoorbeeld een aantal uren per dag verdeeld over meerdere weken. Of een aantal dagen per week verdeeld over meerdere maanden.
- Bij een tweeling heb je recht op 2 keer ouderschapsverlof.
- Is jouw kind geboren vóór 2 augustus 2022? Dan heb je als ouders nog steeds recht op betaald ouderschapsverlof als: je kind op 2 augustus 2022 jonger was dan 1 jaar, je werkt én je minder dan 26 werkweken ouderschapsverlof hebt opgenomen.
Waarom inzetten van deels betaald verlof?
Door het inzetten van de negen weken verlof kan je verschillende situaties creëren. Hieronder geven we een paar opties en voorbeelden hiervan.
Optie 1: alles in een keer opnemen.
Je kan al de (9) weken achter je bevallingsverlof plakken waardoor je thuis kan zijn met de baby tot deze ongeveer 4 maand oud is. Natuurlijk hartstikke fijn dat je in die periode rustig kan wennen aan de nieuwe situatie. Maar hierdoor mis je dan wel voor 9 weken lang 30% van je inkomen. Daardoor wordt dit verlof vaak niet opgenomen door ouders. Maar omdat je door langer thuis te blijven bijvoorbeeld geen opvangkosten hoeft te betalen voor die tijd, kan dit alsnog aantrekkelijk zijn. Ook kan het zo zijn dat je misschien wat meer huurtoeslag of zorgtoeslag krijgt, omdat je tijdelijk minder inkomen hebt. Dit zijn dus interessante rekensommetjes die je voor jezelf kan maken.
Optie 2: Het verlof uitspreiden over een langere tijd.
Als je graag wekelijks wat minder wil gaan werken is dat ook mogelijk. Misschien wil je na je verlof rustig weer beginnen en maar de helft van je uren draaien of wekelijks 1 dag vrij nemen. Dan is dit ook mogelijk door gedeeltelijk inzetten van je (deels) betaalde ouderschapsverlof. In totaal heb je recht op 9 weken. Je kan dus ook kiezen om voor 18 weken lang voor de helft te werken.
Voorbeeld 1:
Normaal werk je 32 uur per week. Dit betekend dus dat je recht hebt op 9×32 uur = 288 uur totaal. Als tijdelijk de helft van je uren wil draaien kan je dit dus verspreiden over 1 jaar.
288 uur : 16 uur = 18 weken.
Je kan dus over 18 weken verlof opnemen van 16 uur. Deze weken gaan in vanaf het einde van je geboorteverlof. Voor de vader gaar dit verlof in vanaf het einde van de 1 tot 6 weken vaderschapsverlof.
Voorbeeld 2:
Normaal werk je 24 uur per week maar je wil graag 1 dag van 8 uur minder gaan werken. In totaal heb je recht op 9×24 uur = 216 uur ouderschapsverlof. Je neemt 8 uur verlof per week, hierdoor is de rekensom als volgt:
216 uur : 8 uur = 27 weken verlof van 8 uur.
Zo kost het je niet 30% salaris, maar levert het 70% salaris op voor een vrije dag in de week!
Optie 3: combinatie.
Je kan ook de twee opties hierboven combineren. Je kan bijvoorbeeld eerst 4 weken volledig verlof opnemen en daarna voor 50% gaan werken. Dit ziet er als volgt uit:
Je werkt 32 uur per week en hebt dus recht op (9×32 uur) 288 uur ouderschapverlof in totaal. Hiervan neem je 4 weken van 32 uur op die gelijk na je geboorteverlof in gaan. Dit is dus 128 uur. Hierdoor heb je nog (288-128) 160 uur over die je kan verdelen over de rest van het eerste levensjaar van jullie kindje.
160 : 16 uur = 10 weken.
Je kan dus nog voor 10 weken 50% minder werken door inzetten van je ouderschapsverlof. Dit is een fijne manier om rustig weer aan het werk te gaan na je geboorteverlof.
Goed om te weten
Jouw werkgever mag niet weigeren om jou ouderschapsverlof te geven. Wel mag hij de verdeling van jouw werkuren weigeren. Hij mag dat alleen als je verlof het bedrijf ernstig in de problemen brengt. In dat geval overlegt je werkgever met jou over een andere verdeling van de verlofuren. Het is verstandig om op tijd in overleg te gaan met je werkgever zodat alles goed geregeld is op het moment dat de baby wordt geboren.
Onbetaald ouderschapsverlof
Als ouders heb je maximaal 26 weken ouderschapsverlof: 9 weken gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof en 17 weken onbetaald ouderschapsverlof. Deze 17 weken kan je dus nog opnemen in overleg met je werkgever. Omdat ook dit verlof flexibel en verspreid is in te delen over de eerste 8 jaar kan opnemen is ook dit verlof interessant. Mocht je bijvoorbeeld een baan hebben van 40 uur en wekelijks 1 dag onbetaald verlof opnemen, dan bouw je alsnog pensioen op over de 40 uur terwijl je maar voor 32 uur werkt.