“Niet vergeten! Aankomende zondag is het weer Vaderdag. Natuurlijk is dat een mooi moment om je (groot-)vader weer in de watten te leggen en hem te bedanken voor alles wat hij voor je doet en heeft gedaan. Maar hoe goed doen Nederlandse vaders het eigenlijk in vergelijking met vaders in andere landen? Kunnen wij met recht trots zijn op de vaders des Vaderlands? Tijd om het Nederlandse vaderschap eens onder de loep te nemen.
Vroeger was niet alles beter
Het vaderschap is niet meer wat het vroeger was. Tijden veranderen en daarmee ook de rol die vaders spelen in het leven van hun kroost. Traditioneel was vader de kostwinner in een gezin en hield zich minimaal bezig met de zorg en opvoeding van zijn kinderen. Maar tegenwoordig wordt van vaders verwacht dat zij luiers verschonen, verhalen voorlezen en kusjes op blauwe plekken geven. Vaders zijn tegenwoordig actiever betrokken bij het leven van hun kinderen, zo blijkt ook uit onderzoek.
Een studie uit tien landen (waaronder Nederland) heeft aangetoond dat vaders in 1965 slechts 16 minuten per dag met hun kind bezig waren. In 2012 was dit al naar 54 minuten gestegen. Vaders doen het dus zeker beter dan vaders 50 jaar geleden. Maar hoe doen vaders het eigenlijk in vergelijking met moeders?
Super mama’s vs. Super papa’s
De zorg en opvoeding van kinderen is in Nederland nog steeds vooral een ‘vrouwending’. Het is nog steeds erg gebruikelijk dat een vader voltijds werkt, terwijl een moeder (deeltijds) thuis blijft om voor de kinderen te zorgen. En deze rolverdeling lijkt ons prima te bevallen. Onderzoek van het SCP heeft aangetoond dat het merendeel van Nederlanders het prima vindt als vaders voltijds werken, terwijl slechts 20% het een goed idee vindt als moeders voltijds werken.
Maar dit kan ook anders, zoals vaders in Finland bewijzen. Finland is het enige land ter wereld waar vaders gemiddeld (8 minuten per dag) meer tijd met hun kinderen doorbrengen dan moeders. En dat komt niet zozeer door de cultuur, maar vooral door de steun die ouders vanuit de maatschappij ontvangen. Zo heeft een Finse vader recht op 9 werken betaald vaderschapsverlof en krijgen alle Finse ouders een ‘baby box’ van de overheid. Deze box is vol met noodzakelijke babyspulletjes, zoals een matras, rompertjes, luiers en een winterjasje. Zo is het nog aantrekkelijker voor Finse vaders om 9 weken thuis te blijven, omdat zij veel van de dure babyspulletjes niet zelf hoeven te betalen.
De toekomst geeft hoop
Nederland kent met 5 dagen vaderschapsverlof eén van de kortste verlofregelingen van Europa. Het is dus niet verwonderlijk dat mannen hier minder betrokken zijn bij de opvoeding van hun kinderen, als de overheid hen niet (genoeg) steunt om een actieve en betrokken vaderrol in te nemen. Mannen in Nederland zijn trouwens zelf wel voor een actievere rol in het vaderschap. Onderzoek van Viking heeft aangetoond dat 87% van de Nederlandse mannen het liefst meer vaderschapsverlof zou willen krijgen. Gelukkig gaat dat er ook komen, want vanaf 2020 zal het vaderschapsverlof in Nederland worden uitgebreid naar 5 weken.
Natuurlijk zijn er nu al families in Nederland die geen traditionele rolverdeling meer volgen. Families waar beide ouders precies evenveel werken of families waar de man thuis blijft. Maar zolang de maatschappij het financieel voordelig maakt voor vrouwen om thuis te blijven en voor mannen om te werken, is het natuurlijk niet verwonderlijk dat Nederlandse vaders nog steeds vooral de kostwinners zijn en moeders de zorgdragers.
Als maatschappij kunnen wij dus zeker nog meer mogelijkheden bieden aan vaders om meer tijd met hun kinderen door te brengen. Maar dat betekent niet dat vaders het niet nu al fantastisch doen! Al hun harde inzet (zowel als kostwinners en als opvoeders) is bewonderenswaardig en mag zeker niet onopgemerkt blijven op Vaderdag. Dus zorg voor een lekker ontbijtje of een persoonlijke brief voor jouw papa (of de papa) van je kinderen en laat zien dat jij alles wat hij voor jou heeft gedaan waardeert!”
Blog geschreven door Elisabeth Dean van Search Laboratory