Je hebt het vast al eens in je omgeving gehoord: de baby van je vriendin of zus had in het vruchtwater gepoept! Maar wat is dit nou precies en is het gevaarlijk? Er is namelijk niets spannenders dan horen dat je baby gevaar loopt. De eerste babypoep na de geboorte heet meconium. Het ziet er donkergroen en plakkerig uit, wat lastig van babybillen af te krijgen is. Maar soms poept een kindje al voordat hij geboren is in het vruchtwater. Zodra je vliezen breken, kun je zien of het vruchtwater groen of bruin is. In deze blog lees je waarom het belangrijk is dat je kijkt naar de kleur van het vruchtwater.
Wat is meconiumhoudend vruchtwater?
Een baby in de buik eet natuurlijk nog niets, want het krijgt voeding via de navelstreng van de moeder. Toch slikt de baby wel het vruchtwater in, met afvalstoffen en celmateriaal. Die bovenste cellagen komen in de darmpjes terecht. In het spijsverteringsstelsel wordt meconium gemaakt. Zoals je hierboven kan lezen, kan de baby voor of tijdens de bevalling in het vruchtwater poepen. Hoe dichter je bij de uitgerekende datum zit, hoe groter de kans is dat je baby poept in het vruchtwater. Ga je overtijd (2 weken na je uitgerekend datum), dan poept 20-25% van de kindjes in het vruchtwater. De meeste baby’s hebben er geen last/pijn van. Toch vinden we ‘meconiumhoudend vruchtwater’ een medische indicatie.
- Als de baby lang in dit vruchtwater met meconium heeft gezeten, kan je zien dat het witte huidsmeer een groenige kleur heeft gekregen en dat ook de navelstreng groen is geworden. Dit heeft geen betekenis voor de gezondheid van de baby.
- De engelse term voor meconiumhoudend vruchtwater is ‘meconium stained amniotic fluid.’
Waarom is meconiumhoudend vruchtwater vaak groen?
Het door het kindje geproduceerde slijm en het eigen bloed en gal, zorgen voor de donkergroene kleur. Meconium wordt soms ook vergeleken met erwtensoep door de dikkige, groene structuur. Ook de termen pek en appelstroop hebben we voorbij horen komen. Na de geboorte zal de kleur van de poep veranderen. Door de verteerde melk (borstvoeding of kunstvoeding) wordt ontlasting langzaam dunner, wateriger en geler van kleur. Soms zitten er pitjes in en lijkt het op mosterd.
Waarom poept de baby in het vruchtwater?
Omdat veel baby’s die in het vruchtwater poepen geen enkel probleem hebben bij de geboorte, kan het gewoon betekenen dat de baby volgroeid is. De darmen zijn rijp en er is verder niets aan de hand. Maar het kan ook een teken zijn van stress en zuurstoftekort van de baby, waardoor de baby in nood komt en als reflex poept. Baby’s die in het vruchtwater poepen hebben een hogere kans op complicaties dan baby’s die dat niet doen.
Welke complicaties kunnen er optreden bij poepen in het vruchtwater?
- soms zorgt meconium voor irritatie van de luchtwegen en de longen van de baby
- soms zuurstoftekort bij de baby
- soms opname op de intensive care voor beademing
- zelden het overlijden van de baby als de poep in de longen is gekomen (meconium aspiratie syndroom)
Wat is het meconium aspiratie syndroom (MAS) ?
Op zich is het hebben van meconiumhoudend vruchtwater voor een baby dus geen risico. Dat wordt het pas als de baby tijdens een periode van zuurstoftekort adembewegingen gaat maken nog voordat hij is geboren. Tijdens de bevalling kan de baby in het baringskanaal naar adem happen of inademen. Als de meconium dan in de longen komt, is er een probleem. Want het kan de luchtwegen of de longen afsluiten door de plakkerige meconium en als de baby zal uitademen, komt de meconium vast te zitten in de luchtwegen. De longetjes kunnen scheuren of in elkaar zakken, doordat ze overmatig zijn uitgezet. Dit heet het meconium aspiratie syndroom (MAS).
Bij 5 op de 100 baby’s treden ernstige ademhalingsproblemen op na de geboorte (MAS). Als er het vermoeden is op MAS wordt zo snel mogelijk de kinderarts ingeschakeld. Zij zullen de luchtwegen uitzuigen en gebruik maken van een beademingsballon. Soms wordt er antibiotica gegeven. Als de baby verschijnselen toont van kreunen, neusvleugelen en intrekkingen wordt de baby overgeplaatst naar de afdeling neonatologie voor verder hulp (beademing).
Welke controles zijn thuis nodig tijdens de bevalling als de baby in het vruchtwater poept?
Wanneer de bevalling begint met het breken van de vliezen, kun je meteen zien of de baby in het vruchtwater heeft gepoept. Zodra je ons hebt laten weten dat je de kleur niet helder vindt (dus groen, bruin of geel vruchtwater) of als je twijfelt over de kleur, komen we direct op huisbezoek. Er is niet direct reden tot paniek. Bij de standaard controle hoort een uitwendig onderzoek en daarna luisteren we naar de hartslag van de baby met onze doptone. Aan de buitenkant is niet te zien waarom de baby in het vruchtwater heeft gepoept, maar soms horen we dus wel een lagere hartslag van de baby. De baby vindt het dan niet meer fijn. Omdat meconiumhoudend vruchtwater een medische indicatie is, zullen onze verloskundigen je adviseren om in het ziekenhuis te bevallen. Er vindt een overdracht plaats, dus de gynaecoloog zal de zorg van ons overnemen. Zij zijn verantwoordelijk en maken de bevalling af. Je mag niet meer thuisbevallen met meconiumhoudend vruchtwater.
Het kan natuurlijk ook gebeuren dat de weeën niet op gang komen, nadat je vliezen zijn gebroken. Ook dan neemt het ziekenhuis de zorg over. De gynaecoloog zal je dan aanraden om de bevalling in te leiden. Op de verloskamer in het ziekenhuis krijg je een infuus met het natuurlijke hormoon oxytocine. Hiermee worden de weeën opgewekt zodat je gaat bevallen. We zullen binnenkort een blog schrijven hierover, zodat je meer kunt lezen over het inleiden van de bevalling.
Welke controles zijn in het ziekenhuis nodig tijdens de bevalling als de baby in het vruchtwater poept?
In het ziekenhuis zal de hartslag van de baby continu gecontroleerd worden tot aan de geboorte. Dit doet de gynaecoloog of klinisch verloskundige met een draadje op het hoofdje van de baby. Het draadje heet een schedelelektrode. De weeën worden geregistreerd op een CTG. Als de baby tijdens de bevalling stress heeft en mogelijk lijdt aan zuurstoftekort, zien de verloskundige of arts dit vaak op het CTG. Zij zullen dit met je bespreken.
Soms kan extra onderzoek nodig zijn om echt te weten of de baby zuurstoftekort dreigt te krijgen. Dit heet een microbloedonderzoek (MBO). Tijdens de bevalling kan de arts of verloskundige een druppeltje bloed van het hoofdje van de baby nemen. In dit druppeltje bloed wordt onderzocht of de baby zuurstoftekort heeft. Dit onderzoek duurt een paar minuten en je hoort meteen de uitslag. Als de uitslag niet goed is moet de baby snel geboren worden. De bloeduitslag is niet goed wanneer de zuurgraad (pH-waarde) van het bloed te laag is. Afhankelijk van hoeveel ontsluiting er is, zal de arts voorstellen om een kunstverlossing of een keizersnede te doen.
Welke controles zijn nodig na de bevalling als de baby in het vruchtwater heeft gepoept?
Na de geboorte kijkt de kinderarts de baby na. Hierbij wordt ook gecontroleerd of de baby poep in de longen heeft gekregen. De verpleegkundige zal regelmatig de ademhaling van je baby controleren. Als alles goed is binnen 12 uur na de bevalling, mag de baby met je mee naar huis.
Ook interessant
De GeboorteTENS gebruiken tijdens je bevalling: effectieve pijnbehandeling
Meer info over de bevalling op onze site